Z dniem 1 stycznia 2023 r. wchodzą w życie korzystne zmiany w ustawie o podatku akcyzowym, które ograniczają obowiązki w zakresie rejestracji, składania deklaracji oraz prowadzenia ewidencji ilościowych w związku z wytwarzaniem i zużywaniem energii elektrycznej przez podmioty produkujące energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW.
Stan prawny do 31.12.2022 r.
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2022 roku podmiot wytwarzający i zużywający energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW zobowiązany jest zasadniczo do składania deklaracji właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego za kwartalny okres rozliczeniowy w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy (tj. zużyto wytworzoną energię elektryczną).
Wynika to z faktu, że na mocy przepisów wykonawczych do ustawy o podatku akcyzowym, zasadniczo zwalnia się od akcyzy zużycie energii elektrycznej wyprodukowanej z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW przez podmiot, który zużywa tę energię (por. § 5 ust. 1 rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego)
Natomiast, w zakresie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy, podatnik jest zasadniczo zobowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru za kwartalny okres rozliczeniowy (por. art. 24e ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym).
Z kolei w sytuacji, gdy energia elektryczna była dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii przepisy ustawy o podatku akcyzowymprzewidują obowiązek prowadzenia stosownej ewidencji ilościowej energii elektrycznej (por. art. 138h tej ustawy).
Stan prawny po 31.12.2022 r.
Jak wynika natomiast z treści nowelizowanych przepisów, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ułatwienia, zgodnie z którym podmioty produkujące energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty (pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości), nie muszą wykazywać ilości zużytej przez nich energii elektrycznej objętej zwolnieniem od akcyzy w deklaracjach podatkowych.
Pakiet deregulacyjny objął również obowiązki ewidencyjne. Tak oto od nowego roku podmioty produkujące energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty, nie muszą prowadzić ewidencji, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Co też istotne, określając obowiązki w zakresie składania deklaracji i prowadzenia ewidencji, w przypadku jednostki samorządu terytorialnego (JST) łączna moc generatorów produkujących energię z odnawialnych źródeł energii w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii będzie ustalana odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych JST.
W odróżnieniu od dotychczasowego stanu prawnego nie będą więc prowadzić ewidencji podmioty produkujące tę energię, jeśli jest ona dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii. Nie będą też prowadzić tej ewidencji jednostki samorządu terytorialnego produkujące energię z odnawialnych źródeł energii i ją zużywające, jeśli ustalona łączna moc generatorów dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego nie przekroczy 1 MW.
Dla podmiotów z sektora JST zmiana polegająca na osobnym ustalaniu limitu 1MW dla każdej jednostki objętej centralizacją oznaczać będzie również ograniczenie wątpliwości związanych z rejestracją w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA).
W praktyce oznaczać to będzie, że JST produkująca energię elektryczną np. z paneli fotowoltaicznych w podlegających jej jednostkach organizacyjnych (np. szkoły, przedszkola, ośrodki sportu, DPS) będzie zwolniona z obowiązku złożenia zgłoszenia do CRPA, gdy łączna moc generatorów, liczona odrębnie dla każdej z tych jednostek organizacyjnych, nie przekroczy 1 MW.
Jednocześnie, w przypadku gdy moc generatorów produkujących energię z odnawialnych źródeł energii którejkolwiek z jednostek organizacyjnych podległych JST przekroczy 1 MW, JSTzobowiązana będzie do dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. W takiej sytuacji w składanym zgłoszeniu rejestracyjnym JST wskaże jedynie adresy miejsc, w których wykonują działalność jednostki organizacyjne podległe JST, posiadające generatory o mocy przekraczającej 1 MW.
