W dniu 1 lipca 2023 roku wchodzi w życie większość przepisów ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059). Nowelizację tę przyjęło się powszechnie nazywać SLIM VAT 3.
Poniżej wskazujemy najważniejsze zmiany wprowadzone mocą tej nowelizacji.
1) Podwyższenie limitu sprzedaży dla małego podatnika
Podwyższony zostanie limit wartości sprzedaży z 1 200 000 euro do 2 000 000 euro uprawniający do posiadania statusu małego podatnika, co ma spowodować zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczenia w VAT. Aktualnie status małego podatnika posiada podatnik podatku od towarów i usług, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 1 200 000 euro.
2) Przeliczenie kursów walut obcych przy korektach
Do ustawy o VAT dodana zostanie nowa regulacja, tj. art. 31b, który będzie wskazywał zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadkach, gdy pierwotna faktura została wystawiona w walucie obcej. Jak dotąd ustawa o VAT nie regulowała tej kwestii, a sposób przeliczania korekt wynikał z interpretacji Dyrektora KIS oraz orzecznictwa sądów administracyjnych, co powodowało niepewność u podatników przy korektach zmniejszających i zwiększających wartość transakcji.
Nowa regulacja wskazuje na stosowanie kursu historycznego (tj. właściwego do rozliczenia faktury korygowanej) jako zasadę.
Przy czym, w przypadku wystawienia przez podatnika „zbiorczej” faktury korygującej (gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny i wystawia korektę dotyczącą dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie) przeliczenia na złote podatnik będzie mógł dokonać według:
1) kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej albo
2) ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
Odrębne zasady przewidziano także w przypadku, gdy udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie na rzecz podatnika dokonującego WNT lub podatnika, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy o VAT, udokumentowanych fakturą dotyczącą tego okresu.
W takim wypadku przeliczenia na złote kwot wyrażonych na tej fakturze w walucie obcej podatnik będzie mógł dokonać według:
1) kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury albo
2) ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
3) Zmiany w wiążących informacjach (WIS, WIA, WIT, WIP)
Wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) oraz wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) będą wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) – jako organu właściwego do wydawania WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji.
Obecnie WIS są wydawane przez Dyrektora KIS, WIA przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, a WIT oraz WIP – przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Natomiast organem odwoławczym w zakresie WIS jest Dyrektor KIS, w zakresie WIA – Dyrektor IAS w Warszawie. Z kolei, w zakresie WIT i WIP – organ odwoławczy to Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Nowe uregulowanie zapewnić ma wnioskodawcom uzyskanie wiążących informacji za pośrednictwem tego samego organu oraz jednolitość ww. wiążących informacji.
Co też istotne:
a) wniosek o wydanie WIS nie będzie podlegał opłacie. Obecnie wynosi ona 40 zł;
b) WIS będzie wydawany również na wniosek:
- podmiotu publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 30 i 203) - w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia w związku z zawieraną umową o partnerstwie publiczno-prywatnym;
- zamawiającego w rozumieniu ustawy z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2023 r. poz. 140) – w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia wynagrodzenia koncesjonariusza wraz z ewentualną płatnością od zamawiającego w związku z zawieraną umową koncesji na roboty budowlane lub usługi.
4) Brak faktury w rozliczeniu przy WNT
W obecnym stanie prawnym prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) powstaje w zależności od tego, czy podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania powyższego terminu podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.
Nowelizacja przewiduje natomiast całkowitą rezygnacje z tego wymogu. Faktura nie będzie zatem formalnym warunkiem odliczenia podatku VAT. Powyższe spowoduje, iż podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą zawsze rozliczane w tym samym okresie rozliczeniowym, a w konsekwencji VAT od WNT będzie mógł być w pełni neutralny dla podatnika.
5) Prewspółczynik i proporcja (współczynnik) VAT
Wprowadzone zostaną także ułatwienia dla podatników stosujących prewspółczynnik (proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT) i współczynnik VAT (proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2-3 tej ustawy).
W szczególności bowiemdo 10.000 zł (z obecnych 500 zł)wzrośnie kwota, o której mowa w art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a zatem gdy prewspółczynnik/proporcja VAT przekroczy 98% a kwota podatku niepodlegającego odliczeniu wynikająca z jego/jej zastosowania w skali roku nie przekroczy 10 000 zł – podatnik może uznać, że prewspółczynnik/proporcja wynosił(a) 100%.
Co też istotne, przepisy przejściowe przewidują, że w przypadku:
1) ustalania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a i art. 90 ust. 3 ustawy o VAT na 2024 r.,
2) dokonywania korekty kwoty podatku odliczonego, o której mowa w art. 90c ust. 1 i art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu 2023 r.
- znowelizowany przepis art. 90 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, stosuje się od dnia 1 stycznia 2023 r.
Ponadto (z uwagi na zmianę wprowadzoną w art. 90 ust. 8 ustawy o VAT), którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, będą samodzielnie ustalali proporcję wyliczoną szacunkowo, bez konieczności uzgadniania jej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.
Będą oni jednak musieli zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania JPK_VAT.
Podatnicy zyskają także możliwość, aby nie dokonywać korekty, o której mowa w art. 90 ust. 1, jeżeli różnica między proporcją ustaloną zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g a proporcją ustaloną dla zakończonego roku podatkowego nie przekracza dwóch punktów procentowych. Wynikać będzie to z nowododanego ust. 1a w art. 90.
Przy czym (jak wskazywać będzie nowododany ust. 1b w art. 90), w przypadku gdy proporcja ustalona dla zakończonego roku podatkowego jest mniejsza niż proporcja ustalona zgodnie z art. 90 ust. 2-10a lub 10c-10g, przepis ust. 1a stosuje się pod warunkiem, że kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu wynikająca z:
1) różnicy między ustalonymi proporcjami oraz
2) korekty, o której mowa w ust. 2, z wyłączeniem korekty środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł
- nie przekracza 10 000 zł.
Co też istotne, przepisy przejściowe przewidują, że ww. nowe regulacje (tj. art. 91 ust. 1-1b ustawy o VAT) stosuje się począwszy od korekt dokonywanych za 2023r.
6) Szybki zwrot nadwyżki VAT przy kasach online
Dla podatników, którzy stosują kasy rejestrujące online i przyjmują płatności w formie elektronicznej przewidziano preferencję polegającą na piętnastodniowym zwrocie nadwyżki VAT naliczonego nad należnym. Nowelizacja zmniejsza wymogi i rygory umożliwiające stosowanie tego typu zwrotów. Wskazać należy, że badając zasadność zwrotu organ sprawdzi jedynie 6, a nie jak uprzednio 12 miesięcy poprzedzających okres, którego dotyczy zwrot, a na dodatek w tych miesiącach (w każdym z nich) wartość sprzedaży zarejestrowanej w kasie online ma osiągnąć pułap 40 tys. zł, a nie jak pierwotnie to było ustalone 50 tys. zł. Co ważne, wystarczy również (konsekwentnie) by podatnik od 6, a nie 12 miesięcy stosował kasę online.
