Pomimo prezentowania dotychczas jednoznacznego stanowiska, że opłaty z tytułu kar umownych i rekompensat nie stanowią wynagrodzenia za czynności podlegające VAT, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 01.08.2023 r. (0114-KDIP4-1.4012.95.2023.1.APR) wskazał, iż opłata dodatkowa za niezgodne z regulaminem korzystanie z rowerów powinna zostać objęta VAT.
Jak wskazała we wniosku o interpretację gmina, planowała ona uruchomienie długoterminowej wypożyczalni rowerów. W związku z funkcjonowaniem przyszłej wypożyczalni rowerów został opracowany projekt regulaminu korzystania z rowerów, w którym wskazano, że rowery będą wypożyczane na podstawie umowy cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy gminą, a użytkownikiem wypożyczalni. W przedmiotowych umowach, użytkownicy zobowiązani zostaną do korzystania z roweru zgodnie z prawem i postanowieniami regulaminu, zgodnie z przeznaczeniem roweru i zachowaniem należytej staranności, dbając o to, aby nie doprowadzić do jego uszkodzenia lub zniszczenia i nie stwarzać zagrożenia dla siebie, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Przewidziano również, że w przypadku korzystania z roweru niezgodnie z regulaminem użytkownik może zostać wezwany do zapłaty opłaty dodatkowej. Wśród opłat dodatkowych wskazano m.in. opłatę za:
- utratę lub zniszczenie roweru w wyniku niestosowania regulaminu;
- opłatę za jazdę na rowerze standardowym i elektrycznym przez więcej niż jedną osobę;
- opłatę za porzucenie roweru (i konieczność odebrania roweru przez ekipę serwisową);
- przekroczenie limitu 900 km (dla abonamentu z limitem kilometrów);
- zgubienie przekazanego klucza do roweru.
Gmina zwróciła się do Dyrektora KIS z pytaniem: czy opłata dodatkowa, o której mowa w opisie zdarzenia przyszłego, stanowi wynagrodzenie z tytułu wykonywania przez Gminę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Zdaniem Organu opłata dodatkowa jest bezpośrednio związana z świadczeniem usług przez wnioskodawcę – gminę i bez znaczenia pozostaje fakt, że opłata dodatkowa pobierana będzie w stałej wysokości, określonej w regulaminie odrębnie dla poszczególnych naruszeń, jak również to, że nakładana na użytkowników wypożyczalni opłata dodatkowa stanowić będzie rekompensatę ponoszonych przez gminę dodatkowych kosztów powstałych na skutek niezgodnego z regulaminem korzystania z wypożyczalni rowerów, takich jak koszty naprawy uszkodzonych rowerów, koszty odtworzenia zgubionego osprzętu służącego do zabezpieczania i obsługi rowerów, koszty transportu porzuconych rowerów przez ekipę serwisową. Zdaniem Dyrektora KIS dla zakwalifikowania transakcji jako transakcji dokonanej odpłatnie, bez znaczenia jest również wysokość świadczenia wzajemnego, w szczególności okoliczność, czy jest ona równa kosztom poniesionym przez podatnika w związku ze świadczeniem usługi, czy też od nich wyższa lub niższa. Tym samym, jak wskazał w wydanej interpretacji indywidualnej Organ, opłata dodatkowa pobierana z tytułu korzystania przez użytkownika z roweru niezgodnie z regulaminem będzie stanowić wynagrodzenie z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowane VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Rozstrzygnięcie organu interpretacyjnego motywowane jest najprawdopodobniej zmianą podejścia do podobnego problemu przez Szefa KAS, który to w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości, zmienił z urzędu interpretacje dotyczące opodatkowania podatkiem VAT opłat parkingowych tj. m.in. interpretacje:
- nr 0111-KDIB3-2.4012.716.2019.1.MGO – interpretacją zmieniającą z dnia 15.05.2023 r., znak: DOP7.8101.32.2023.FMLM;
- nr 0113-KDIPT1-2.4012.812.2022.1.JSZ - interpretacją zmieniającą z dnia 25.05.2023 r., znak: DOP7.8101.3.2023.FMLM;
- nr 0113-KDIPT1-3.4012.278.2022.1.MJ - interpretacją zmieniającą z dnia 30.05.2023 r., znak: DOP7.8101.28.2023.FMLM;
- nr 0113-KDIPT1-2.4012.453.2022.2.AJB - interpretacją zmieniającą z dnia 30.05.2023 r., znak: DOP7.8101.27.2023.FMLM;
- nr 0112-KDIL1-2.4012.370.2022.1.WP - interpretacją zmieniającą z dnia 30.05.2023 r., znak: DOP7.8101.33.2023.FMLM;
- nr 0111-KDIB3-1.4012.279.2022.1.ABU interpretacją zmieniającą z dnia 3.07.2023 r., znak: DOP7.8101.29.2023.FMLM.
W ww. interpretacjach zmieniających Szef KAS powołał się na wyrok TSUE w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark i wskazał, że jego zdaniem wnioski płynące z powołanego orzeczenia mają zastosowanie w przedmiotowej sprawie, stwierdzając, że „kara umowna w postaci opłaty dodatkowej za brak biletu parkomatowego za wjazd na parking będzie stanowiła wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i w konsekwencji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy”.
