Unijny podatek od śladu węglowego – nowe obowiązki od października

Szczegóły

Od 1 października 2023 r. na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 stopniowo zaczną wchodzić w życie regulacje ustanawiające mechanizm dostosowywania cen niektórych towarów na granicach UE z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla (CO2). W tym celu wdrożone zostanie m.in. nowe obciążenie (początkowo tylko formalne, a później także ekonomiczne) w postaci tzw. granicznego wyrównawczego podatku węglowego (Carbon Border Adjustment Mechanism – „CBAM”).

CBAM ma obejmować import na obszar celny UE niektórych towarów/surowców, których wytwarzanie czy wykorzystywanie wiąże się z wysokimi emisjami CO2 – co ma na celu wyrównanie kosztów związanych z emisją CO2 dla towarów importowanych do UE i towarów unijnych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji EU ETS. W pierwszym etapie CBAM ma dotyczyć importu niższych kategorii towarów:

  • cement, wybrane produkty z pozycji CN 2523 (np. klinkier cementowy, biały cement portlandzki, nawet sztucznie barwiony, pozostałe cementy hydrauliczne);

  • energia elektryczna (CN 2716 00 00);

  • nawozy – np. kwas azotowy, amoniak bezwodny, azotany potasu lub w roztworze wodnym (CN 2808 00, 2814, 2834 21 00, 3102, 3105 z wyjątkiem CN 3105 60 00);

  • towary przemysłu hutniczego – np. żelazo i stal, elementy konstrukcyjne torów kolejowych lub tramwajowych, śruby lub wkręty z żeliwa i stali, cysterny, beczki, puszki (wybrane produkty z działu CN 72 i 73);

  • aluminium – np. rury, przewody rurowe, kolanka, tuleje, druty etc. (wybrane produkty z działu CN 76).

Stopniowo (planowo do 2030 r.) regulacja ta będzie obejmować pozostałe sektory przemysłowe, w tym branże objęte dyrektywą nr 2003/87/WE (np. rafinowanie olejów mineralnych, produkcję koksu, spalanie paliw w instalacjach o mocy cieplnej powyżej 20 MW, wytwarzanie szkła etc.).

Kluczowym, obowiązującym już od 1 października 2023 r. będzie obowiązek składania sprawozdań kwartalnych Komisji Europejskiej z wyszczególnieniem informacji dotyczących m.in.:

  • całkowitej ilości każdego rodzaju importowanych towarów

  • ilości/poziomu emisji wbudowanych np. wyrażonych w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na megawatogodzinę energii elektrycznej lub – w przypadku innych towarów – w tonach emisji ekwiwalentu dwutlenku węgla na tonę każdego rodzaju towarów;

  • całkowitej rzeczywistej wielkości pośrednich emisji wbudowanych;

  • opłaty emisyjnej należnej w państwie pochodzenia za emisje wbudowane w towary przywożone, z uwzględnieniem rabatów lub innej dostępnej formy rekompensaty.

W tym zakresie Komisja Europejska okresowo będzie mogła przekazywać właściwym organom wykaz tych importerów lub pośrednich przedstawicieli celnych mających siedzibę w państwie członkowskim, w odniesieniu do których ma powody sądzić, że nie dopełnili obowiązku przedłożenia sprawozdania CBAM.