W ramach ogłoszonych w dniu 20 października br. konsultacji dotyczących wprowadzenia obowiązku raportowania schematów podatkowych (ang. Mandatory Disclosure Rules), Ministerstwo Finansów zaprezentowało swoje propozycje dotyczące uregulowania tego zagadnienia. Przyjrzyjmy się zatem bliżej pomysłom MF.
Definicja schematu podatkowego
Na wstępie kluczowe jest zdefiniowanie samego schematu podatkowego, który ma być raportowany. MF proponuje, aby zdefiniować go jako „uzgodnienie, które:
-
spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą, lub
-
posiada szczególną cechę rozpoznawczą”.
Przy czym, „uzgodnienie” to „czynność lub zespół powiązanych ze sobą czynności, w tym czynność planowaną lub zespół czynności planowanych, których co najmniej jedna strona jest podatnikiem, lub które mają lub mogą mieć wpływ na obowiązek podatkowy”.
Z kolei, „spełnienie kryterium głównej korzyści” ma miejsce, „gdy na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się praktyką przyjętą w danym rodzaju działalności mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej takiej jak oczekiwana lub wynikającą w związku z wykonaniem uzgodnienia”. Ma ono stanowić cechę rozpoznawczą z zakresu potencjalnie agresywnego planowania podatkowego.
Problemem, który dostrzega samo MF jest jednak to, czy tak zdefiniowane kryterium głównej korzyści będzie możliwe do zastosowania bez przesądzania, że dane uzgodnienie stanowi bądź nie unikanie opodatkowania.
Ogólna i szczególna cecha rozpoznawcza uzgodnienia
Kolejna kwestia to zdefiniowanie ogólnej cechy rozpoznawczej oraz szczególnej cechy rozpoznawczej, którą posiadać miałoby takie uzgodnienie.
W zamyśle MF ogólna cecha rozpoznawcza uzgodnienia jako właściwość uzgodnienia nawiązywać ma do:
-
zobowiązania do zachowania w poufności sposobu, w jaki uzgodnienie pozwala na uzyskanie korzyści podatkowej (klauzula poufności),
-
zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia uzależnionego od uzyskania korzyści podatkowej lub jej wysokości (success fee),
-
zobowiązania korzystającego z uzgodnienia, że w przypadku wdrożenia uzgodnienia będzie współpracował z podmiotem, który udostępnił uzgodnienie, albo zapłaci temu podmiotowi wynagrodzenie lub odszkodowanie (klauzula lojalności),
-
zobowiązania się do zwrotu wynagrodzenia lub jego części, w przypadku gdy korzyść podatkowa nie powstanie lub powstanie w wysokości niższej, niż zakładano (klauzula zwrotu wynagrodzenia),
-
stwierdzenia, że podmiot udostępniający uzgodnienie lub korzystający faktycznie respektują lub zamierzają respektować co najmniej jedno ze zobowiązań wskazanych w punktach 1-4 (faktyczne respektowanie klauzul),
-
na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że rozsądnie działający podmiot udostępniający uzgodnienie lub korzystający, do których nie stosowałyby się obowiązki przewidziane niniejszym rozdziałem, chcieliby, żeby co najmniej jedno ze zobowiązań wskazanych w 1-4 było faktycznie respektowane (test hipotetyczny);
Z kolei, szczególna cecha rozpoznawcza nawiązywać będzie do:
-
kwoty podatku, który należałoby pobrać w Polsce (gdyby nie przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia podatkowe),
-
zaangażowania w uzgodnienie podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, lub nie mający miejsca zamieszkania, siedziby ani zarządu na żadnym terytorium ani w żadnym kraju
-
wysokości przychodów nierezydentów osiąganych w związku z uzgodnieniem na terytorium Polski,
-
różnicy w kwocie podatku do zapłaty, który byłby należny w związku z wykonaniem uzgodnienia od nierezydentów, gdyby byli oni polskimi rezydentami podatkowymi, a podlegającym faktycznej zapłacie podatkiem dochodowym w państwie ich rezydencji podatkowej,
-
istotnego wpływu na część odroczoną podatku dochodowego lub aktywa albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego
Tu z kolei problematyczne może być wskazanie kwoty podatku / wysokości przychodów czy też określenia „istotnego wpływu...”, jakie powinny znaleźć zastosowanie w odniesieniu do poszczególnych sytuacji, składających się na szczególną cechę rozpoznawczą.
