Opublikowana w dniu 31 maja 2019 r. w Dzienniku Ustaw ustawa z dnia 12 kwietnia 2019r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1018) zakłada utworzenie tzw. białego wykazu podatników VAT; dalej także - „Wykaz”.

Wykaz będzie ogólnodostępny i da podatnikom możliwość weryfikacji i uzyskania danych o swoich kontrahentach, a przede wszystkim informacji o ich aktualnym statusie rejestracji do celów VAT na wybrany dzień.

W wyniku powstania Wykazu dotychczasowe informacje zawarte w 2 wykazach, tj. w wykazie podmiotów:

1. w stosunku do których naczelnik US nie dokonał rejestracji lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT,

2. których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona,

zostaną połączone w jeden Wykaz, który w stosunku do obecnie funkcjonujących wykazów zostanie rozszerzony o podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT czynni i zwolnieni z VAT.

Wykaz będzie zawierać także informacje o numerach rachunków bankowych lub imiennych rachunków w SKOK─ wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym, utworzonych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wykaz będzie prowadzony przez Szefa KAS w postaci elektronicznej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów. Wykaz będzie aktualizowany w każdy dzień roboczy, raz na dobę. Dostęp do danych zawartych w Wykazie będzie również możliwy za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Dane udostępniane będą bezpłatnie.

Co istotne wprowadzenie Wykazu niesie za sobą ryzyko zastosowania sankcji w stosunku do nabywców towarów/usługobiorców; dalej także - „Nabywca”. Nabywca będzie zobowiązany do dokonywania płatności na rachunek bankowy kontrahenta (dostawcy towarów/usługodawcy) zamieszczony w Wykazie, natomiast w przypadku dokonania płatności na inny rachunek Nabywca pozbawiony zostanie możliwości zaliczenia wydatków wynikających z opłaconej faktury do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych. Regulacja ta nie będzie jednak dotyczyła wszystkich płatności, a jedynie płatności w kwocie przekraczającej 15 tys. zł.

Należy również wskazać, że w sytuacji, gdy Nabywca wykona przelew na konto bankowe kontrahenta inne niż zamieszczone w Wykazie, a kontrahent nie uiści należności VAT to wówczas Nabywca będzie ponosił solidarną odpowiedzialność razem z kontrahentem za podatek VAT wynikający z faktury opłaconej na rachunek spoza Wykazu.

Jednakże nowe przepisy pozwolą uniknąć odpowiedzialności solidarnej pod warunkiem, że podatnik dokonujący płatności zawiadomi o dokonaniu zapłaty należności przelewem na niewłaściwy rachunek kontrahenta (spoza Wykazu) naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla kontrahenta (wystawcy faktury). Na zawiadomienie naczelnika będzie miał 3 dni od dnia zlecenia przelewu. Drugą możliwością pozwalającą na uniknięcie sankcji w VAT w przypadku dokonania przelewu na rachunek kontrahenta niezamieszczony w Wykazie będzie dokonanie tego przelewu z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (split payment).

Przepisy wprowadzające Wykaz wejdą w życie 1 września 2019r, natomiast regulacje przewidujące sankcje związane z dokonaniem zapłaty na konto bankowe kontrahenta inne niż widniejące w Wykazie będą obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2020r.