W wyroku z dnia 18 marca 2021 r. (C-895/19) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, iż polskie przepisy ustawy o VAT w zakresie wykonania prawa do odliczenia VAT związanego z WNT w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy są niezgodne z Dyrektywą VAT.
Wyrok dotyczy obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. szczególnych zasad odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług, od których podatek rozliczany jest na zasadzie odwrotnego obciążenia, m.in. WNT i import usług. Zgodnie z tymi przepisami podatnicy mogą rozliczyć VAT należny i naliczony w tych przypadkach jednak pod warunkiem, że VAT należny zostanie wykazany we właściwym okresie rozliczeniowym i to nie później niż w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.
Powyższe oznacza, że w przypadku rozliczenia VAT należnego we właściwym okresie rozliczeniowym, ale już po upływie wspomnianego 3-miesięcznego terminu, podatnik może wykazać VAT naliczony dopiero w "obecnym" okresie rozliczeniowym. Powoduje to, iż od wykazanego VAT należnego u podatnika powstanie zaległość podatkowa z obowiązkiem zapłaty odsetek za zwłokę, bowiem nie może on w tym samym okresie rozliczeniowym wykazać podatku naliczonego z tytułu tej transakcji - jest on możliwy do wykazania dopiero w biężącym okresie rozliczeniowym co uniemożliwia dokonanie "kompensaty" podatku należnego z podatkiem naliczonym w tym samym okresie rozliczeniowym.
Stanowisko TSUE jest dla podatników korzystne. Trybunał uznał bowiem, że rozwiązanie zastosowane w polskiej ustawie jest niezgodne z Dyrektywą VAT, ponieważ nie można uzależniać wykonania prawa do odliczenia VAT przy WNT w tym samym okresie co deklarowanie podatku należnego od dodatkowych warunków takich jak wykazanie w odpowiednim momencie podatku należnego.
Na podstawie wyroku TSUE podatnicy mogą skorygować dotychczasowe rozliczenia dokonane zgodnie z ustawą o VAT w zakresie w jakim zostały one zakwestionowane przez TSUE i tym samym doprowadzić do neutralnego rozliczenia podatku należnego i naliczonego w tym samym okresie rozliczeniowym. W takim przypadku możliwe będzie wnioskowanie o zwrot nadpłaty dotyczącej kwoty wcześniej uiszczonej zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę - część tej nadpłaty zostanie zaliczona na poczet zaległości podatkowej, która powstanie na skutek wykazania podatku naliczonego pierwotnie w późniejszym terminie.
Należy jednak pamiętać, że w celu uzyskania zwrotu nadpłaty z pełnym oprocentowaniem (czyli za okres od dnia zapłaty zaległości do dnia zwrotu) niezbędne jest złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty w terminie 30 dni od dnia publikacji wyroku TSUE w Dzienniku Urzędowym UE. Złożenie wniosku po tym terminie spowoduje, iż podatnikowi przysługiwać będzie oprocentowanie za okres od dnia zapłaty do 30. dnia od publikacji wyroku.
Natomiast, gdy doszło do wydania decyzji lub zapadły wyroki WSA/NSA w tych sprawach i były one niekorzystne to wyrok TSUE stanowi podstawę do wznowienia tych postępowań, wówczas termin na złożenie wniosku o wznowienie takiego postępowania, liczony od dnia publikacji wyroku, wynosi:
- 1 miesiąc w przypadku postępowań podatkowych,
- 3 miesiące w przypadku postępowań sądowoadministracyjnych.
Jeżeli dokonywali Państwo takich rozliczeń i byliby Państwo zainteresowani wsparciem w tym zakresie to prosimy o kontakt z naszymi doradcami podatkowymi.
