Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 18 października 2023 r. (sygn. akt SK 23/19), opodatkowanie garaży w budynkach mieszkalnych odrębną (inną niż właściwa dla nieruchomości mieszkalnych) stawką podatku od nieruchomości jest niezgodne z Konstytucją RP.

Wyrok został wydany na skutek skargi małżonków, którzy kupili lokal mieszkalny w budynku wielorodzinnym wraz z miejscem postojowym znajdującym się w garażu wielostanowiskowym położonym pod budynkiem. Garaż wyodrębniony został jako samodzielny lokal niemieszkalny, objęto go więc oddzielną księgą wieczystą. Kierując się uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2012 r. (sygn. II FPS 4/11) najpierw organy podatkowe, a następnie sądy administracyjne potwierdziły, że garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega opodatkowaniu wyższą stawką podatku od nieruchomości, przewidzianą dla budynków lub ich części pozostałych. Z tej przyczyny małżonkom ustalono podatek od nieruchomości dla lokalu mieszkalnego w niższej stawce (lokale mieszkalne), a dla miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowego w wyższej stawce (budynki i ich części pozostałe).

Małżonkowie wnieśli skargę do Trybunału Konstytucyjnego podnosząc, że zastosowanie innych stawek dla budynku oraz przynależnego do niego garażu stanowiącego odrębną nieruchomość narusza standardy należytej legislacji wyznaczone przez Konstytucję RP. Podnieśli m.in., że niedopuszczalne jest opodatkowanie obiektu budowlanego na podstawie przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego oraz wydanych do tej ustawy przepisów wykonawczych.

Po rozpatrzeniu skargi na posiedzeniu niejawnym Trybunał Konstytucyjny wydał w dniu 18 października 2023 roku wyrok, w którym orzekł, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie, w jakim:

• umożliwiają, na potrzeby podatku od nieruchomości, uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze,

• uzależniają zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności,

są niezgodne z przepisami Konstytucji RP.

Tym samym Trybunał za niezgodne z Konstytucją RP uznał zastosowanie w odniesieniu do garażu wyższej stawki podatku od nieruchomości, zamiast stawki przewidzianej dla budynków mieszkalnych zastrzegając, że uznane za niekonstytucyjne przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych tracą moc obowiązującą z upływem 31 grudnia 2024 r. Komentowany wyrok otwiera więc potencjalnie drogę do dochodzenia zwrotu nadpłaconego podatku od nieruchomości, jednak odsunięcie w czasie utratę mocy obowiązujących przepisów skutkuje brakiem możliwości wznowienia większości dotychczasowych postępowań - mogą zostać wzruszone orzeczenia, co do których została złożona skarga konstytucyjna.

Dopiero więc od 2025r. podatnicy będą mogli powoływać się na wnioski zawarte w ww. wyroku, co będzie o tyle istotne, iż obecnie - w roku 2023, maksymalna stawka podatku o nieruchomości dla budynków lub ich części wskazana w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych wynosi: dla budynków mieszkalnych od 1 metra kwadratowego - 1zł; a dla pozostałych budynków - 9,71 zł.