NSA wskazał, że nie można mówić aby wszczęcie postępowania karnoskarbowego nastąpiło w sposób instrumentalny w sytuacji, gdy sekwencja zdarzeń, zgodnie z którą wszczęcie postępowania przygotowawczego dotyczącego śledztwa w sprawie o przestępstwo skarbowe skutkowało wszczęciem przez Dyrektora UKS postępowania kontrolnego w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Następnie doszło do przedstawienia zarzutów. W dalszej kolejności na żądanie skarżącego doszło do sporządzenia uzasadnienia do przedstawionych zarzutów, które to zostało doręczone zarówno skarżącemu jak i jego pełnomocnikowi w sprawie karnoskarbowej. To zatem wszczęcie postępowania karnoskarbowego poprzedzało wszczęcie postępowania kontrolnego. Nastąpiło ono na ponad rok i cztery miesiące przed upływem zasadniczego terminu przedawnienia. Ponadto w sprawie karnoskarbowej doszło nie tylko do wszczęcia postępowania in rem, ale nastąpiło także przedstawienie zarzutów skarżącemu jako podejrzanemu.

Wyrok NSA z dnia 20 lipca 2021 r. Sygn. II FSK 2750/20 - link do pełnej treści wyroku

Przypomnijmy, że NSA w uchwale NSA z dnia 24.05.2021r. Sygn. I FPS 1/21 wskazał, że sądy administracyjne pierwszej instancji mają obowiązek badać czy proceduralna czynność wszczęcia postępowania karnego skarbowego w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe nie została wykorzystana tylko w celu nierozpoczęcia lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia. Dopiero bowiem w świetle wszechstronnej analizy okoliczności konkretnej sprawy podatkowej, związanych najczęściej ze zbliżającym się upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, podejmowanymi wcześniej w postępowaniu podatkowym czynnościami dowodowymi i aktywnością prowadzącego je organu podatkowego, można ustalić czy instytucji wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe nie wykorzystano jedynie do instrumentalnego wywołania skutku w postaci nierozpoczęcia lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. O braku woli realizowania celów postępowania karnego skarbowego, a tym samym sztucznym wykorzystaniu instrumentu z tego postępowania do przedłużenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, może świadczyć m.in. brak realnej aktywności organów postępowania przygotowawczego po wszczęciu takiego postępowania.

Uchwała NSA z dnia 24.05.2021r. Sygn. I FPS 1/21 - link do pełnej treści uchwały